Koniec tęczy

Chile po Pinochecie

Pobierz fragment Kup książkę

KsiążkiKsiążkiKsiążkiKsiążkiKsiążkiKsiążkiKsiążkiKsiążkiKsiążkiKsiążkiKsiążkiKsiążkiKsiążkiKsiążkiKsiążkiKsiążkiKsiążkiKsiążkiKsiążkiKsiążkiKsiążkiKsiążkiKsiążkiKsiążkiKsiążkiKsiążkiKsiążkiKsiążkiKsiążkiKsiążkiKsiążkiKsiążkiKsiążkiKsiążki

Październik 2019 roku. W Santiago rozpoczyna się fala protestów. „To nie 30 pesos, to 30 lat” – głosi slogan, którym posługują się protestujący. Nawiązują w nim do podwyżki cen biletów na metro i trzech dekad, jakie minęły od zakończenia rządów Augusto Pinocheta.

Nowe Chile rodzi się teraz [...]. Niemal wszyscy najwybitniejsi znawcy kontynentu [...] na różne sposoby formułowali popularną tezę o Ameryce Łacińskiej jako „laboratorium świata przyszłości”. Jeśli rzeczywiście mają rację, to Chile jest w tym laboratorium zdecydowanie najciekawszym stanowiskiem doświadczalnym.

Chile to jedyne na świecie państwo, w którym rewolucja komunistyczna została przeprowadzona za pomocą demokratycznych wyborów. Po niej nastąpił zamach stanu i siedemnastoletni terror dyktatury Pinocheta. Dla jednych (na czele z Janem Pawłem II) czołowego antykomunisty, dla innych – zbrodniarza. A później? Nierozliczanie trudnej przeszłości, walka o dostęp do aborcji, uprzywilejowana pozycja Kościoła katolickiego, wadliwy system emerytalny i pogłębiające się nierówności społeczne.

Wszystko to jest wciąż żywe, gdy miliony Chilijczyków wychodzą na ulice, by doprowadzić do referendum konstytucyjnego i stworzyć kraj nie dla polityków, a dla obywateli. Czy im się to uda? Jakie polityczne
i społeczne zmiany przyniosły protesty z ostatnich kilku lat? Czy śledząc walkę Chilijczyków, Polacy mogą lepiej zrozumieć swój kraj?

Data premiery: 22 marca 2023

Liczba stron: 408

Sprawdź, gdzie kupić

Opinie o książce

W 1989 roku Chilijczycy zagłosowali w demokratycznych wyborach i zakończyli dyktaturę Augusta Pinocheta. Ale tylko formalnie. Stworzony przez generała system trwał kolejne trzy dekady, szczególnie w wymiarze gospodarczym, co wpływało na życie zwykłych ludzi bardziej niż bieżąca polityka. Mateusz Mazzini jasno pokazuje, dlaczego rozmontowywanie tej spuścizny zajęło tyle czasu, a przy tym nie popada w łatwe uproszczenia, uczciwie opowiada o trudnych do rozstrzygnięcia konfliktach i upadaniu autorytetów. I pokazuje, że mityczna „zgoda narodowa” niekoniecznie jest dobrym planem na rządzenie państwem. Warto to wszystko brać pod uwagę nawet – a w niektórych przypadkach zwłaszcza – gdy samemu mieszka się 13 000 kilometrów od Chile.

Maciej Okraszewski, dziennikarz, prowadzi podcast Dział Zagraniczny

„Spełniony sen” zaciekawionego gatunkiem ludzkim miłośnika reportaży. A to dlatego, że fascynującą opowieść o demokratycznej walce Chilijczyków autor wsparł naukową wiedzą o procesach historycznych i echanizmach społeczno-ekonomicznych. Rzecz jest bowiem o dyktaturze: jej beneficjentach i ofiarach, o transformacji i (nie)sprawiedliwości transformacyjnej oraz sporach o pamięć i mitologizację przeszłości. Jest to też książka o promowanym przez Waszyngton neoliberalizmie i reformach emerytalnych, o „obiektywnym” sukcesie, a jednak rzeszy niezadowolonych, o protestach i demokratycznej przemocy, o napięciu między rewolucją a oszukiwaniem kompromisu, o Janie Pawle II i schyłku potęgi Kościoła katolickiego. Poruszające jest, jak nasze wschodnioeuropejskie perypetie współgrają z opowieścią z odległej Ameryki Łacińskiej.

Agnieszka Lichnerowicz, dziennikarka Radia TOK FM